Deel 1: Het effect van een geboorte

Ken je dat, een klam handje in jouw hand, net iets te strak, van de spanning? Je vrolijke babbelmeisje dat stiller wordt naarmate het schoolplein in het zicht komt of de boze bui van je zoon bij het wakker worden omdat hij beseft dat hij weer naar school moet?

Een moeder vertelde mij eens in mijn praktijk hoe het voor haar was. Het zijn elke keer weer verhalen die zo diep raken.

‘Als ik mijn kind wegbreng naar school, dan voel ik zijn handje al op het schoolplein verstrakken. Ik weet wat er dan gaat komen, die laat me voorlopig niet los. Niet uit zichzelf in ieder geval. Ik loop tegen de regels in mee naar binnen en de juf ziet het ook alweer. Ze neemt hem van me over. Ik geef een snelle kus want anders ziet hij mijn tranen en ik zwaai gauw nog even. Ik zie dat hij huilend op schoot zit bij de juf. En als ik hem weer ophaal zegt de juf altijd dat het na 5 minuten al snel over was. En zo gaat het dus elke dag!’

De moeder keek me moedeloos aan. Ik zag het verdriet in haar ogen. ‘Ik voel me zo machteloos!’ riep ze. Ik zag haar keel verstrakken en ze begon te kuchen. ‘Ik kom er gewoon niet uit, wat ik ook probeer en doe!’ De tranen rolden over haar wangen, in stilte.

In dit eerste artikel van een 3-luik over de impact van geboorte, vertel ik je wat de geboorte te maken heeft met afscheid nemen.

De geboorte: het eerste moment dat een kindje zijn moeder loslaat

Ze keek me even verbaasd aan toen ik aan haar vroeg hoe haar kind is geboren. Ik legde haar uit dat geboren worden het eerste moment is dat je als kind zelf een prestatie gaat leveren, je eerste nieuwe stap zet én dat je daarbij dan ook voor het eerst je moeder gaat loslaten. Wanneer daar iets misgaat wordt deze eerste prestatie traumatisch. Het kwartje viel en ze vertelde dat de bevalling heel lang geduurd heeft; anderhalve dag weeën opvangen, hoe zwaar dit was voor haar. En dan beseft ze eigenlijk voor het eerst hoe zwaar het was voor haar kind. En voelt ze voor het eerst de pijn en de machteloosheid dat hij met een pomp verlost moest worden en meteen bij haar weggehaald werd, de couveuse in. Dat ze hem niet kon vasthouden. Dat hij dus meteen alleen was. Er werd ineens heel veel duidelijk voor haar.

Je geboorte is dus je eerste taak in het leven die je volbrengt. Een geboorte is al een hele opgave op zichzelf voor een kind, maar wanneer daar complicaties bij optreden wordt het traumatisch. Denk bijvoorbeeld aan een spoedkeizersnede, lange geboorteprocessen, klem zitten in het geboortekanaal, navelstreng om de keel, tangverlossing. Allemaal situaties waarbij paniek, angst en ademnood ontstaan. Dit is te groot voor zo’n klein baby’tje.

Hoe de geboorte doorwerkt als blauwdruk

Al in de buik ervaart en voelt je kindje van alles. Op een diep en onbewust niveau krijgt het gevoelens mee van jou als moeder. Jullie verbinding, indien alles goed gaat, is er al meteen vanaf het eerste begin. Lange tijd is jouw kindje volledig aanwezig in jouw veiligheid en warmte, mits er geen zwangerschapscomplicaties zijn. Mocht dat wel zo zijn, dan telt dat zeker ook mee bij de blauwdruk, maar voor nu richt ik me op de geboorte zelf, de traumatische geboorte.

Even terug naar het voorbeeld van de moeder in mijn praktijk. Anderhalve dag weeën, klem zitten en niet zelf geboren kunnen worden omdat haar kindje gehaald moest worden met de vacuümpomp, meteen gescheiden van moeder omdat de couveuse eerst nodig was. Dit is een behoorlijke strijd voor een kind. En met deze manier van geboren worden, zijn mama abrupt moeten loslaten, krijgt dit kindje heel wat boodschappen mee. Deze ervaringen, deze boodschappen maken dat elk kind, zo klein als het is, vanuit het onderbewustzijn een besluit neemt dat je later als volwassene herkent als je overlevingsmechanismen. Dat zijn die oude patronen waar je zo moeilijk vanaf kunt komen.

Ik legde de moeder in mijn praktijk uit dat haar kind dus tijdens zijn geboorte al een (oud) besluit heeft genomen: er was maar één manier voor hem op dat moment hoe hij om kon gaan met wat hij voelde, wat er gebeurde. Hij zat vast en kon er zelf niet uitkomen. De boodschap die daarin zit is bijvoorbeeld ‘je kunt vechten wat je wilt, maar zelf kun je het niet oplossen, je moet verlost worden’. Dat is heel angstig, hij zal in paniek zijn geraakt. Oude besluiten die daar vaak op volgen zijn: ‘wat ik ook doe, het heeft toch geen zin’, of ‘ik kan het niet’.  Dit soort besluiten zetten zich vast in een lichaam, op een heel diep en onbewust niveau en komen steeds weer terug in situaties die lijken op wat je gevoeld hebt bij de geboorte.

In elke taak waar een kind met een traumatische geboorte vervolgens voor staat, elk moment waarbij hij zijn mama moet loslaten, elk moment dat het iets nieuws aan moet gaan, komt hij de gevoelens van zijn geboorte ervaring tegen en dus ook zijn oude besluit, want daarvan weet zijn lijfje nog: ‘dat werkte!’ Hij wordt dus bang, voelt paniek en een kind dat paniek ervaart klampt zich vast aan zijn moeder, aan jou.

Je kind hoeft het niet meer alleen te doen

Dit inzicht maakt dat je al heel anders naar je kind gaat kijken. Wanneer hij zich nu zo vastklampt kun jij ongetwijfeld als bewuste ouder reageren vanuit dit inzicht. Waarschijnlijk gaf jij je kind toch al niet zomaar meteen af aan de juf, of deed je dat eerst wel, maar sta je daar nu al anders in.

Voor je kindje is het heel fijn om op dit soort momenten te horen dat hij het deze keer niet alleen hoeft te doen. En het is heel helpend, indien jou dat lukt, om net zolang bij je kindje te blijven totdat het toe is aan afscheid nemen van jou. En dat vraagt best veel van jou, zeker wanneer je op tijd moet zijn voor een vergadering bijvoorbeeld.

Het besef dat hij het niet alleen hoeft te doen is helend voor hem en zal maken dat hij langzaam stapjes durft te gaan zetten in het loslaten. Loslaten is dan niet meer hetzelfde als kwijtraken, zoals toen, maar een durven gaan onderzoeken binnen jouw veiligheid.

Jij hoeft het ook niet alleen te doen

In de twee artikelen die hierop volgen (deel 2: een traumatische geboorte, niet alleen heftig voor je kind en deel 3: zo kan jouw kindje alsnog veilig landen) ga ik dieper in op hoe jij geraakt kan worden door je kind en hoe je de geboorte kunt helen. 

Wil je niet wachten, ben je geraakt en voel je dat het nodig is om zelf te weten wat jouw kindje heeft ervaren tijdens zijn geboorte? Kijk dan of een geboorte analyse datgene is dat jullie nu nodig hebben of neem contact met me op, dan bel ik je.