Een artikel over hoe jij je kind kunt helpen beter in slaap te vallen.

Je kind ligt eindelijk op bed. Je hebt het bed ritueel gedaan binnen de tijd die er nog was, je had een drukke dag en bent moe. Je kind gaat lekker slapen, nog gauw een laatste kus dan. Dag lieverd, tot morgen! En dan, net als je zit met je kop thee, hoor je: ’Mama, kom eens, ik kan niet slapen!’ Je zucht, gaat naar boven voor nog een vlugge kroel (want je wilt tijd voor jezelf). En daarna ga je nog een keer, want je kind blijft roepen. Tot je frustratie oploopt en je duidelijk maakt dat je kind nu toch echt moet gaan slapen. Even is het stil, hè hè. ‘Mam, ik kan écht niet slapen hoor!’. Je frustratie grens is bereikt. ‘Wat moet ik nog meer doen om hem in slaap te krijgen!?’, vraag je je boos en verdrietig af. Je voelt je machteloos.

Is dit herkenbaar voor je? In dit artikel vertel ik je wat jij als ouder kunt doen, zodat je kind lekker slaapt en jij je avonden weer terug hebt.

Waar vraagt je kind om?

Er was laatst een moeder in mijn praktijk en ze vertelde me zo’n mooi verhaald! Haar dochtertje kwam steeds naar beneden met de zin: ‘Ik ben bang’. Nu wist zij dat haar kind ’s avonds in bed helemaal niet bang aangelegd (ze hebben nooit anti-monstersprays in hoeven zetten), maar toch nam ze hem serieus. Wellicht was zij nu wél echt bang en zou ze hem daarin negeren of te kort doen. Dat wilde ze niet. Ze vertelde in de sessie  hoe ze mee mee naar boven ging en goed uitgezocht had waar zij bang voor was, alle knuffels in bed had gedaan, deur open, lampje aan…je kent het wel. Maar toch bleef zij komen. En toen ze goed keek, zag ze dat zij haar best deed om haar lach in te houden. Kennelijk kon zij het ook niet meer aan zichzelf verkopen, besefte deze moeder en intuïtief zei ze ineens: ‘Volgens mij wil jij gewoon nog een lekkere kroel!’ Dat was een schot in de roos. Na deze heerlijke kroel kwam ze niet meer naar beneden. Kennelijk wilde zij dus gehoord worden, ze had behoefte aan een kroel, zo eentje waar je aan kunt voelen dat je mama tijd voor je neemt. Terwijl deze moeder dit zo vertelde, besefte  ze de winst van al haar sessies en dat ze niet meer ‘niet aanwezig was’, zoals je altijd bij haar moeder had gevoeld, die er wel was maar nooit echt was. Ze had iets doorbroken en was trots op zichzelf.

Geef jij wat je kind nodig heeft?

Vaak wordt het herhaaldelijk naar beneden komen gezien als ‘uitprobeer-gedrag waar je niet aan moet toegeven’. Hoe meer je toegeeft, hoe meer je voelt dat je kind misbruik maakt van de situatie. Je voelt dat je al zoveel gedaan hebt en weet gewoon niet meer wat je nog méér moet doen om je kind te gaan laten slapen.  Je voelt je machteloos en gaat dus grenzen stellen. Of dingen gaan doen die je helemaal niet wilt. Dreigen bijvoorbeeld.

Is het wel zo dat jouw kind je uitprobeert?

Of hoor jij niet zo goed waar hij om vraagt? En geef je dus zonder dat je het weet, je kind niet wat hij nodig heeft?

Zou het zo kunnen zijn dat hij net zo lang uit zijn bed blijft komen totdat hij krijgt wat hij nodig heeft? Maar omdat je kleintje de juiste woorden niet heeft en jij niet zo goed kunt zien wát hij nodig heeft, blijven jullie samen in deze cirkel ronddraaien. Die voor beiden nooit fijn afloopt.

Hoe jij kunt horen wat je kind nodig heeft

Voor sommige kinderen is gaan slapen spannend. Niet zozeer vanwege de monsters (die heb je vast al verjaagd), maar omdat ze dan op zichzelf aangewezen zijn. Alleen zijn. Met hun gedachtes en gevoelens die ze wellicht helemaal niet snappen (zeker niet de hoog gevoelige kinderen die meer voelen tussen hemel en aarde). Ze weten niet wat ze ermee moeten. En ze hebben de woorden er vaak al helemaal niet voor. Dus je kind heeft je nodig om alles van de dag los te kunnen laten en veilig over te gaan tot het donkere.

Iets wat je zelf niet begrijpt, of wat te moeilijk is, dat kun je haast niet onder woorden brengen, zeker niet als je 5 bent, of 7. Dus doe je wat je kunt en waarvan je denkt dat het wel zal werken: ’Mama, ik kan niet slapen!’, ‘Mama, ik ben bang’. Maar het is nou eenmaal best moeilijk om iets anders te horen en te zien dan dat je kind aangeeft, zeker als je moe bent en alles al geprobeerd hebt en zo’n behoefte hebt aan even een uurtje voor jezelf. Daardoor kom je al snel in een machtsstrijd terecht met je kind. Je kind zet alles op alles om gehoord en gezien te worden en jij doet je uiterste best hem te gaan laten slapen.

Hier kun je uitstappen door te gaan beseffen dat het eigenlijk nooit gaat om wat je kind zegt of aangeeft (of het nu om slapen gaat of iets anders). Het gaat om wat het gedrag van je kind met jóu doet. De frustratie of boosheid die bij jou naar boven komt als je kind steeds een beroep op je blijft doen, maakt dat je niet meer zuiver naar je kind kunt kijken.

Wil je dus je kind hier mee helpen, dan helpt het als jij eerst naar jezelf kijkt, naar wat er bij jou gebeurt. Kijk je mee?

Wat raakt je kind bij jou?

Durf jij jezelf af te vragen waarom je zo boos wordt op je kind als het maar naar beneden blijft komen? En dan verder te kijken naar ‘ik wil mijn favoriete programma zien’? Durf je te onderzoeken waarom je je zo machteloos voelt als je niet meer weet wat je moet doen? Of wat jouw aandeel is in het gedrag van je kind?

Want jij bent namelijk de sleutel van het geluk van je kind. Wanneer jij antwoorden vindt op deze vragen, zal de situatie als vanzelf al wat anders gaan.

Wat ik vaak tegenkom in mijn praktijk zijn gevoelens als ‘ik sta er alleen voor’, ‘ik voel me tekortschieten’, ‘ik voel me geen goede ouder’, ‘ik begrijp mijn kind niet en dat maakt me zo machteloos’. En deze laatste maakt vaak dat we de grip op de situatie verliezen. En heel diep van binnen gaat het dan om angst. Bang om het niet te kunnen, bang dat het niet goed komt. Iets niet weten en dat toestaan is vaak erg moeilijk. Geeft onrust. Controle is altijd het antwoord op angst.

Wat jij kunt doen om je kind lekker te gaan laten slapen

Erkennen voor jezelf wat het met jou doet is het halve werk. Je zult merken dat het even tijdelijk de frustratie vermindert omdat je met je aandacht naar jezelf gaat. Jij neemt daarmee verantwoording voor de situatie. En je kind mag dan even achterover leunen (die het toch al zo pittig heeft met alles wat hij wellicht dus niet begrijpt of voelt). En jij hebt daardoor de ruimte gekregen om te beseffen dat je kind je écht nodig heeft en niet om aandacht zeurt of per se zijn zin wil krijgen. Je kunt daardoor gaan kijken naar wat er ónder de machtsstrijd ligt en ónder de vraag van je kind. Daardoor kun je gaan voldoen aan zijn behoeftes (en daarmee ook weer heel snel aan die van jezelf!).

De stappen die je kunt zetten voor een rustige avond:

Stap 1:

Het zelfonderzoek dus: wat maakt je zo boos of gefrustreerd als je kind steeds naar beneden komt? Wat triggert je kind bij jou? Dat je partner het zo vaak aan jou overlaat? Dat je denkt dat je het niet goed doet? Kijk eens of je hier een antwoord op vindt. Zelf, of spar eens met iemand die liefdevol kritisch durft te zijn naar je.

Stap 2:

Je eigen pijn in de ogen kijken. Je hebt bij stap 1 ontdekt wat jouw kind je raakt. Wat hij dus eigenlijk voor je spiegelt. Bij stap 2 ga je deze pijn in de ogen kijken. Waar komt het vandaan? En dat is altijd uit je (vroegste) kindertijd. Was je als kind al onzeker of eenzaam? Was je verantwoordelijk voor (een van) je ouders? Dat valt erg zwaar voor een klein kind. Het er in je volwassen leven weer alleen voor staan, raakt aan die oude pijn. Het heeft dus niets met het slaapgedrag van je kind te maken. Hij drukt alleen maar liefdevol op dat knopje om jou te helpen. Zodat jij je kunt bevrijden van oude pijn. Dan wordt je namelijk (weer) de ouder die je zo graag wilt zijn voor je kind.

Stap 3:

Je oude pijn opruimen. Alleen het inzicht is niet voldoende. Het opruimen van die oude pijn zodat het niet meer getriggerd kan worden is nodig. Alleen dan kun je écht horen en zien wat je kind nodig heeft en kun je daar dus op ingaan. Pas dan ga je ook echt anders reageren in diezelfde situaties. Je kind hoeft dan niet meer 3 keer naar beneden te komen omdat hij namelijk meteen bij de eerste keer al gehoord is.

Stap 4:

Nadat jij je oude pijn opgeruimd hebt, merkje dat je je kind kunt helpen eerlijk te zijn. De juiste woorden te vinden voor wat hij nodig heeft, voor wat er écht aan de hand is.

Soms kan het zo simpel zijn

Ik ben ook moeder en loop tegen dezelfde dingen aan, ik had net als ieder ander ook een rugzak die ik meedroeg. Ik ben door hetzelfde proces gegaan als dat ik hier beschreven heb. Als therapeut heb ik de taak om aan mezelf te werken, het vrij zijn van oude pijn maakt dat ik mijn werk goed kan doen. Op een avond, toen ik voor de 3^ekeer naar boven ging hoorde ik mezelf ineens zeggen (in plaats van de frustratie die bijna op mijn lippen lag): ‘Jij moet wel heel veel van mij houden, als je nóg een knuffel wilt!’ Het was even stil. ‘Eh ja, hoe weet jij dat?!’

Het harde werken aan mezelf maakte dat ik zijn behoeftes kon gaan zien en hem die ook kon gaan geven. Ik heb hem langzaam kunnen gaan helpen zijn eigen behoeftes te herkennen en te gaan verwoorden.

Wanneer er iets mis gaat thuis, dan stel ik mezelf altijd meteen de vraag; ’Wat heb ik laten liggen vandaag of wat is er met mezelf?’ Ik kom er dan vaak achter dat ik een te drukke dag heb gehad, weinig tijd voor mezelf had en dus niet zoveel energie over heb voor mijn kind of partner. Of dat er iets anders even mijn aandacht opslokt. Oke, dan weet je dus wat je te doen hebt (meer balans overdag inbrengen). Maar soms is het eventjes dus niet anders. Ik hou hier geen pleidooi voor dat je dan maar over je grens moet gaan omdat je kind je nodig heeft. Ook jij kunt eerlijk zijn naar je kind. ‘Het zit er even niet in lieverd, ik ben zo moe, we kroelen even en morgen is er weer een dag’. Kinderen willen liever dat je eerlijk bent. De zuiverheid maakt dat je betrouwbaar en veilig bent. En ook dat maakt dat ze lekker kunnen gaan slapen.